Vijf vragen over… criteriumgerichte interviews

Op maandag 6 november was er taart bij Bespeak: we leverden een criteriumgericht interview op aan onze klant, de ANKO. Ik hoor het je denken, wat is een criteriumgericht interview? Een criteriumgericht interview (afgekort: cgi) is een soort assessmentgesprek, een methode om vaardigheden te toetsen zonder dat ze uitgevoerd hoeven te worden.

1. Wat is een cgi?

Een cgi is een gestructureerd gesprek aan de hand van vooraf opgestelde beoordelingscriteria. Het gesprek wordt geleid door een beoordelaar. De beoordelaar stelt vragen die vooraf met inhoudsdeskundigen zijn opgesteld aan degene die de toets moet doen. De vragen kunnen gaan over het werk in het algemeen, maar ook toegespitst zijn op een specifieke gebeurtenis of fictieve case. Gestuurd door deze vragen toont de deelnemer door zijn antwoorden aan dat hij weet welke taken en verantwoordelijkheden bij zijn werk horen. Dit blijkt wanneer de deelnemer zijn keuzes toelicht en uitlegt hoe hij zijn taken en verantwoordelijkheden het beste kan uitvoeren.

2. Wanneer kies je voor een cgi?

Een cgi is een goede keuze als je vaardigheden wilt toetsen zonder dat de deelnemer deze vaardigheden uit hoeft te voeren. Want hoe toets je of een haarwerker zijn klant op een passende wijze adviseert bij het kiezen van een haarwerk? Bij een cgi laat de deelnemer zien dat hij inzicht heeft in de praktijk door uit te leggen waarom hij een bepaalde keuze heeft gemaakt, wat de gevolgen hiervan waren en wat hij een volgende keer anders zou doen. Je kunt het daardoor bijvoorbeeld inzetten om te toetsen hoe de deelnemer een (langduriger) adviestraject uitvoert of hoe hij collega’s begeleidt.

3. Hoe meet je in een gesprek of iemand een vaardigheid beheerst?

Vaardigheden meten in een gesprek klinkt misschien tegenstrijdig, maar is juist heel goed te doen. Als je wilt meten of iemand bepaalde vaardigheden heeft, wil je weten of diegene weet welke keuzes hij maakt en waarom. De vraag ‘Ben je situaties tegengekomen waarbij de transportplanning niet meer klopte? Hoe ben je hier mee omgegaan?’ is geschikt om te controleren of een planner bij een wegtransportbedrijf goed handelt wanneer de situatie vraagt om aanpassing van de planning.

4. Waar wordt een cgi vaak gebruikt?

Criteriumgerichte interviews worden veel gebruikt in het hbo. Ze staan daar vaak bekend als portfolioassessment, portfoliogesprek of portfoliobeoordeling. Een cgi kan ook goed gebruikt worden om het niveau vast te stellen van mensen die al (een tijdje) werken. Dat was ook de aanleiding voor de ANKO om ons te benaderen om een cgi te ontwikkelen. Zij willen het basisniveau van hun haarwerkers vaststellen. Op basis hiervan kan ook gekeken worden of en waar er behoefte is aan bij- en nascholing.

5. Hoe stel je een cgi op?

En dan nu de (voor ons) belangrijkste vraag: hoe stel je een cgi op? Wij als onderwijskundigen hebben natuurlijk geen (of in ieder geval weinig) inhoudelijke kennis van de vakgebieden waar wij voor werken. Daarom zitten we regelmatig om tafel met inhoudsdeskundigen, mensen die écht verstand hebben van het vak. In het geval van het criteriumgericht interview voor haarwerkers hebben we gesproken met vier zeer ervaren haarwerkers. We hebben aan hen gevraagd waaruit blijkt dat iemand een goede haarwerker is. Op basis hiervan hebben we een gesprekshandleiding met zeven hoofdvragen voor het cgi opgesteld. Door samen te werken met inhoudsdeskundigen weten we zeker dat de vragen die in het cgi gesteld worden ook echt een goed beeld geven van de praktijk.

Meer weten over een cgi of het opstellen van andere assessmentvormen? Kijk op onze website.

Hilde Rietvelt