Fundamenten van effectieve én motiverende leerervaringen

Voor Bespeak ging ik naar de ResearchEd conferentie 2018: een conferentie die onderwijsonderzoek en –praktijk met elkaar verbindt. In dit artikel vertel ik over de sessie van Frank Leoné: waar ging het over en wat kan ik er als onderwijskundige mee?

Frank Leoné combineert inzichten uit neurowetenschappen en gamification om effectieve en motiverende leerervaringen te creëren. De neurowetenschappen worden gebruikt omdat het brein ervaringen creëert. Gamification wordt gebruikt om in te haken op de interesses en de bewuste en onbewuste voorkeuren van mensen. Dit resulteert in een canvas dat bestaat uit verschillende blokken die gebaseerd zijn op principes uit neurowetenschappen of gamification. Bij ieder blok worden een aantal vragen gesteld waaraan je je eigen onderwijsontwerp of -uitvoering kunt toetsen. Hiermee weet je of het effectief en motiverend (genoeg) is.

Ik heb een beetje een dubbele kijk op het schema. Enerzijds kan ik mij helemaal voorstellen dat het een mooi handvat is om je eigen onderwijsontwerp of -uitvoering aan te toetsen. Door de vragen die gesteld worden, kun je gemakkelijk zelf verbeteringen bedenken. Anderzijds vind ik het schema onvoldoende om onderwijs te maken (of leerervaringen, zoals Frank Leoné het noemt) dat effectief is. De basis van effectief onderwijs is namelijk dat de leerdoelen behaald worden. Om effectief onderwijs te ontwerpen doe je bijvoorbeeld onderzoek naar de context waarin de leerstof gebruikt wordt, zoek je uit hoe kennis het beste aangeleerd kan worden en wat er aangeleerd moet worden en denk je na over toetsing. Daarnaast leidt motivatie niet automatisch tot beter leren.

De verklaring voor mijn dubbele kijk vond ik later in dit artikel van Niels Floor: Learning experience design is not a new name for instructional design. Instructional design is mijn gebruikelijke benadering. Learning experience design is een heel andere benadering. En daarbij gaat het er niet om wat er goed of fout is, maar dat beide benaderingen verschillende uitgangspunten hebben en daarin van elkaar kunnen leren. Dat denk ik inderdaad ook. Learning experience design kan zeker een waardevolle aanvulling zijn op (mijn gebruikelijke) instructional design benadering.

De presentatie van Frank de Leoné is hier terug te vinden.