Voor Bespeak ging ik naar de ResearchEd conferentie 2018: een conferentie die onderwijsonderzoek en –praktijk met elkaar verbindt. In dit artikel vertel ik over de sessie van Wilma Kippers en Christel Wolterinck: waar ging het over en wat kan ik er als onderwijskundige mee?

Formatief toetsen doe je om docenten en leerlingen informatie te geven over de mate waarin de leerstof beheerst wordt. Die informatie kun je vervolgens gebruiken om het leerproces bij te sturen en het lesgeven en leren te verbeteren. Het ‘toetsen’ moet je breed zien. Het gaat niet alleen om formele toetsen, maar ook om alle andere manieren waarop bewijs wordt verzameld over de voortgang van het leren. Denk bijvoorbeeld aan korte voorkennisquizjes of het stellen van vragen in de klas. Wilma en Christel presenteren vijf strategieën voor assessment for learning. Hierbij zien zij formatief toetsen als een cyclisch en interactief proces dat draait om feedback. Je maakt eerst de doelen concreet (feed up) en onderzoekt daarna zo specifiek mogelijk waar de leerling staat(feedback). Vervolgens vraag je je af wat je moet doen om te zorgen dat de leerling de doelen behaalt (feedforward).

In de presentatie vond ik vooral alle voorbeelden van manieren waarop je formatief kunt toetsen en het proces van formatief toetsen kunt doorlopen erg leuk. Als je verder denkt dan ‘toets-toetsen’ kan het op zoveel verschillende manieren. Wat we daarbij vanuit Bespeak zouden kunnen doen is docenten concrete handvatten bieden om formatief toetsen te integreren in hun lessen. We kunnen voorbeelden geven van manieren van formatief toetsen en/of verwijzen naar inspiratie. In dat kader is ook het boek Toetsrevolutie: naar een feedbackcultuur in het voortgezet onderwijs, een aanrader. Eén van de hoofdstukken is geschreven door (onder andere) Wilma Kippers en Christel Wolterinck. In maart 2018 komt er een versie uit die gericht is op het hoger onderwijs. Het boek Toetsrevolutie kun je hier downloaden: http://toetsrevolutie.nl/?page_id=79.

De presentatie van Wilma Kippers en Christel Wolterinck is hier terug te vinden.